Bukszpan – choroby i ich zwalczanie

Bukszpan – choroby i ich zwalczanie

Bukszpan to gatunek wiecznie zielonej rośliny, która zaliczana jest do rodziny bukszpanowatych. W tym rodzaju znajduje się ponad 80 gatunków różnych bukszpanów. Przedstawiciele bukszpanu występują powszechnie na całej kuli ziemskiej. Można spotkać ich w Azji, w Europie, a nawet na Kubie. Rośliny są powszechne w Ameryce Centralnej i w okolicach basenu Morza Śródziemnego. W stanie naturalnym występują w postaci drzew lub krzewów, które porastają poszycia lasu.

Cechy morfologiczne bukszpanu wiecznie zielonego

Bukszpan wiecznie zielony (Buxus sempervirens) ma postać krzewu, który dorastać może do 8 metrów wysokości. Charakteryzuje się licznymi pędami, które są gęsto ulistnione. Bukszpan tworzy drobne listki, które są sztywne, skórzaste o gładkiej powierzchni. Liście na pędach umieszczone są na krzyż, mają widoczne użyłkowanie. U niektórych odmian mogą posiadać żółte przebarwienia. Krzewy z rodziny bukszpanowatych tworzą liczne, ale niezbyt dekoracyjne kwiaty. U bukszpanu wiecznie zielonego pojawiają się one w gęstych pęczkach. Po przekwitnięciu na krzewach pojawiają się owoce, u tego rodzaju mają one postać suchej torebki. W środku znajdują się liczne nasiona.

Zastosowanie bukszpanu w ogrodnictwie

Bukszpan ma w dalszym ciągu szerokie zastosowanie w ogrodnictwie, mimo problemów, które ostatnio występują. Niegdyś był powszechnie sadzony w ogrodach angielskich, robiono z niego wytrawne figury i obwódki. W tym celu wykorzystuje się główną cechę gatunku, który świetnie daje się formować. Bukszpan powinien być cięty bardzo często, pobudza to roślinę do tworzenia się nowych pędów i listków. Można łatwo otrzymać figurę geometryczną, na przykład stożek lub gęstą kulę. Niektórzy artyści ogrodnictwa formują z bukszpanów figury lub postaci. Innym powszechnym zastosowaniem rośliny jest tworzenie wysokich żywopłotów.

Rośliny sadzi się gęsto, muszą być cięte od samego początku. Po długim czasie uzyskuje się pożądany efekt. Szybciej z bukszpanu można zrobić obwódki rabat, obramowania alejek w ogrodzie. Bardzo często spotyka się takie dekoracje w ogrodach przypałacowych. W ogrodach naturalistycznych bukszpanów się nie tnie. Mają wtedy postać luźnego krzewu i idealnie sprawdzają się jako element natury. Ten wiecznie zielony krzew może z powodzeniem rosnąć w donicach lub w pojemnikach. Warto zadbać o to, aby pojemnik był mrozoodporny lub dokładnie zabezpieczyć go na zimę. Roślina nie lubi być przesadzana z miejsca na miejsce. Donice z bukszpanem będą doskonałą ozdobą wejść do budynków lub tarasów. Duże okazy rośliny będą świetnym, zimozielonym tłem dla wielu gatunków kwitnących bylin. Mniejsze, formowane egzemplarze tworzą przeważnie pierwszy plan kompozycji.

Wymagania bukszpanu wiecznie zielonego

Roślina ma niezbyt wygórowane oczekiwanie co do miejsca i stanowiskach w ogrodzie. Doskonale czuje się w miejscach o niezbyt intensywnym nasłonecznieniu. Z powodzeniem rośnie w cieniu, a jedynie jej barwne odmiany wymagają większej ilości światła. Znosi konkurencję o wodę i składniki mineralne, może być gęsto sadzona z innymi roślinami. Najlepiej rośnie na glebach zasobnych w składniki pokarmowe. Ciężkie gleby mogą powodować podatność na choroby grzybowe lub na atak szkodników.

Gleby lekkie łatwo zmienić przy pomocy nawozów organicznych, na przykład kompostu lub obornika. Kwaśna gleba może powodować spadek krzewienia się rośliny, lepiej więc zmodyfikować jej odczyn. Do tego sprawdzi się nawóz wapniowy. Roślina powinna być podlewana w przypadku wystąpienia okresu upałów. Z racji tego, że jest to gatunek zimozielony, należy przed okresem spoczynku podlać obficie krzaki. Stanowi to rezerwuar wody w czasie zimy. Roślina doskonale znosi mrozy, nie musi być osłaniana. Młode krzewy mogą niekiedy przemarzać, więc powinny zostać posadzone na osłoniętym stanowisku.

Uprawa i pielęgnacja bukszpanów

Choroby bukszpanu
Źródło: Pixabay.com

Rośliny muszą być regularnie przycinane, to kluczowy element, jeśli chce się uzyskać zwartą i gęstą formę. W okresie silnego wzrostu należy nawozić rośliny. W tym celu używać można granulowanego obornika lub nawozów płynnych. Roślinę można z łatwością rozmnażać, tworząc sadzonki zdrewniałe. Bukszpan ma duży potencjał, jeśli chodzi o szybie tworzenie korzonków.

W uprawie bukszpanów najważniejsza jest ich ochrona przed szkodnikiem inwazyjnym, jaki pojawił się parę lat temu. Azjatycka ćma przywędrowała po 2000 roku i jest bardzo ekspansywna. Z gąsienicami ćmy bukszpanowej walczy się trudno, ale można to zrobić skutecznie. Inne szkodniki bukszpanów nie mają takiego znaczenia w uprawie i nie są problemem dla ogrodników.

Ćma azjatycka bukszpanowa — jak wygląda?

Szkodnik ma postać niewielkiego motyla. Jest to azjatycki gatunek, który pojawił się niedawno. Bardzo szybko opanował cały kraj. Motyl jest mały, dość trudny do identyfikacji. Ma szarawe skrzydła z brązową obwódką. Na skrzydłach widnieje fioletowy połysk. Rozpiętość skrzydeł nie przekracza 5 cm. Głównym winowajcą powstawania szkód na bukszpanie są larwy owada. Są to gąsienice, które na początku są ledwo widoczne, później ich wielkość to nawet 4 cm. Głowa larwy jest czarna, a tułów zielonkawy z czarnymi plamkami.

Uszkodzenia liści, jakie powoduje ćma azjatycka

Owad jest bardzo niebezpieczny i skutecznie przyczynił się do osłabienia zainteresowania bukszpanami. Najważniejszymi uszkodzeniami, które pojawiają się na roślinach, jest obgryzanie liści i młodych pędów. Niekiedy uszkodzeniu ulegają też starsze, zdrewniałe części rośliny. Przy dużym nasileniu roślina jest wręcz ogołocona z liści. Może zasychać i wygląda bardzo niedekoracyjnie. Wiele osób w tym czasie wycina bukszpany, jest to błąd, bo roślina może odbić. Szkodnik w klimacie Polski tworzy dwa lub trzy pokolenia. Pierwszy wylot motyli odbywa się już na początku wiosny. Po pewnym czasie pojawiają się malutkie larwy, które już zaczynają żerować. Larwy bardzo szybko rosną. Drugie pokolenie owadów pojawia się latem, trzecie występuje sporadycznie, tylko kiedy warunki pogodowe są sprzyjające.

Jak chronić ogród przed azjatycką ćmą?

W ochronie roślin przed tym gatunkiem szkodnika najważniejsze jest wczesne wykrycie go. W tym celu stosuje się monitoring wylotu samic. W monitoringu skuteczne są pułapki feromonowe, które wabią samice. Pułapka ma charakter domku, w którym znajduje się substancja chemiczna wabiąca owady. Substancją tą jest feromon zapachowy. Jeśli samice pojawią się w pobliżu bukszpanów, część z nich wleci do pułapki. Stosowania tego rozwiązania znacznie uszczupla populację ćmy. Dzięki temu pojawi się też mniej gąsienic na krzakach i uszkodzenia będą mniejsze.

Czy da się wyzbierać gąsienice?

Jeśli właściciel ogrodu posiada niewielki okaz bukszpanu, może spróbować wyzbierać larwy ćmy bukszpanowej z pędów. Można zrobić to ręcznie lub otrząsając krzew. Ręcznie zbieranie może być kłopotliwe, bo gąsienice chowają się między liśćmi. Czasem tworzą kokony, sklejając sąsiednie gałązki bukszpanu. Duże okazy żerują na liściach i są widoczne. Pod krzewem bukszpanu można zamieścić białe prześcieradło i otrząsnąć porządnie roślinę. Na ziemię powinna spaść część szkodników. Trzeba je usunąć i zniszczyć. Częste cięcie roślin powinno ograniczyć pojawianie się szkodników, gdyż najczęściej żerują one na końcówkach pędów. To proste sposoby na poradzenie sobie z gąsienicami ćmy bukszpanowej. Skuteczne są jednak tylko w przypadku niewielkiej ilości bukszpanów w ogrodzie.

Chemiczna ochrona liści i pędów bukszpanu

W ochronie roślin przed szkodnikami zaleca się stosowanie środków chemicznych, które dostępne są w danym sezonie. Środki, które działają na gąsienice zwójek, powinny być skuteczne też na ćmę azjatycką. Oprysk należy wykonywać po zauważeniu pierwszych szkodników. Zabieg chemiczny, który zrobi się zaraz po wylocie samic, nie będzie skuteczny. Wszystkie opryski środkami chemicznymi do ochrony roślin trzeba wykonywać wieczorem, po oblocie pszczół.

Biologiczne metody walki ze szkodnikiem

Wśród biologicznych, czyli bezpiecznych dla środowiska metod, zaleca się stosowanie preparatów z bakteriami. Preparaty zawierają dobroczynne bakterie, które nanosi się na liście bukszpanu. W szybkim tempie zjadają one wnętrzności gąsienic. Są bezpieczne dla zwierząt oraz dla owadów zapylających. Działają układowo na larwy ćmy bukszpanowej, zabiegi wykonuje się podczas ładnej pogody.

Inne występujące choroby i szkodniki bukszpanów

Na bukszpanach występują czasem niewielkie pajączki, którymi są przędziorki. Lubią one miejsca słoneczne i suche. Żerują na bukszpanach i tworzą delikatne niteczki pajęczyny. Najlepszym sposobem na walkę ze szkodnikiem jest silne zroszenie rośliny. Owady te nie lubią wilgoci.

Na bukszpanach występuje też nietypowy szkodnik, który powoduje bardzo charakterystyczne objawy na liściach. Mowa tutaj o wzdymaczu bukszpanowym. Objawy na liściach bukszpanu pojawiają się przy dużym nasileniu występowania szkodnika. Pąki liściowe są powiększone i tracą kolor.

Inne szkodniki bukszpanu żerują głównie na liściach rośliny. Jest to pryszczarek bukszpanek i miodówka bukszpanowa. Występują rzadziej i raczej nie stanowią problemy w uprawie. Pryszczarek niszczy liście, tworząc wypukłe pęcherzyki na najmłodszych liściach bukszpanu. Miodówka to mały pluskwiak, który powoduje deformacje blaszek liściowych. Przy dużym nasileniu owada, cała roślina pokryta jest rosą miodową.

Choroby bukszpanów

Rzadziej występujące choroby bukszpanów to zamieranie rośliny powodowane przez patogeny grzybowe. Na powierzchni liści widoczne są brązowe plamy z charakterystyczną ciemną obwódką. W przypadku tej choroby najważniejsza jest odpowiednia profilaktyka. Porażone liście rośliny powinny być zbierane i usuwane. Warto wykonać oprysk środkami grzybobójczymi.

Inną chorobą bukszpanu jest mączniak prawdziwy. Pojawia się tylko w określonych warunkach uprawy. Na liściach występuje charakterystyczny biały nalot. Na górnej stronie blaszki liściowej widoczne są liczne zarodniki w postaci czarnych kropeczek. Roślina wymaga zastosowania środków chemicznych. Prawidłowa pielęgnacja i stanowisko w ogrodzie zapobiega rozwojowi choroby.

One Reply to “Bukszpan – choroby i ich zwalczanie”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Strona korzysta z plików cookies, aby korzystać z naszego portalu zaakceptuj - politykę prywatności.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close