Zantedeschia to śliczny kwiat doniczkowy, który może stać się ozdobą Twojego domu! Bez względu, jaką odmianę wybierzemy, kalla aetopica czy zantedeschia lavender gem, ważne jest, aby dowiedzieć się, jak poprawnie ją pielęgnować. Kalia jest rośliną wymagającą, ale jeśli stworzymy jej odpowiednie warunki, będziemy mogli zachwycać się jej pięknem. Jak zatem zadbać o kwiat cantedeskia?

Zantedeschia — pochodzenie i charakterystyka

Cantedeskia (Zantedeschia) powszechnie nazywana jest kalią lub kallą. Należy do rodziny obrazkowatych – Araceae. Choć w angielskim nazewnictwie pojawia się jak „calla lily” i „arum lily”, to z liliami nie mają nic wspólnego. Pochodzą z Afryki, gdzie uznawane są wręcz za gatunek inwazyjny. Powszechnie występuje też w lasach tropikalnych oraz na obszarze o klimacie umiarkowanym. Radzi sobie również na terenach podmokłych. Dziś obecna jest na każdym kontynencie, z wyjątkiem Antarktydy. Do Europy przybyła prawdopodobnie w XVII w.

Opis rośliny

Dorasta do 80 cm wysokości. Liście są grube i szeroko strzałkowate, ze zdobnymi znaczeniami. Roślina pod ziemią wypuszcza kłącza lub inaczej określane – bulwy. Z botanicznego punktu widzenia są one „podziemnymi łodygami”, nad którymi rozwijają się cienkie korzenie.

Kwiatostan jest podobny do anturium, ponieważ składa się z efektownej, dużej kolby. Ta owinięta jest charakterystycznym płatkiem tworzącym charakterystyczną łódkowatą pochwę. Występuje w różnych odcieniach, od białego przez żółty do głębokiej purpury. Dostępne są również warianty dwukolorowe. Ciekawą cechą tego kwiatu jest posiadanie jagód, pomarańczowych lub zielonych. W tych kulistych lub jajowatych owocach mogą znajdować się nasiona.

Kalie kwitną od grudnia do kwietnia w doniczkach. Dla roślin posadzonych w gruncie okres kwitnienia przypada od czerwca do sierpnia. Po przekwitnięciu kalia wchodzi w stan uśpienia, który trwa do dwóch miesięcy. Ciekawym zjawiskiem jest to, że kalia etiopska (calla aetiopica) może utrzymywać swoje liście nawet cały rok.

Zantedeschia — odmiany

Posiada dziewięć rodzimych gatunków oraz kilka odmian. Ze względu na swoją atrakcyjność powstało wiele kultywarów. Do najciekawszych należą:

• Kalia Zantedeschia Cameo – odmiana zachwycająca swoją delikatną brzoskwiniowo-różową barwą. Wzrasta do 45 cm i kwitnie przez od wczesnej wiosny do późnego lata.
• Zantedeschia Chinti – intensywnie różowe kwiatostany rosną do 30-45 cm. Okres kwitnienia przypada na lato i nie jest odporna na niskie temperatury.
• Kalia Zantedeschia Lavender – wyróżnia się lawendowo-fioletowym ubarwieniem. Kwitnie w warunkach domowych od stycznia do marca. Podobnym kultywatorem jest Zentedeschia Lavender Gem, który wzrasta od kwietnia do sierpnia. Oba dorastają do 45 cm.

Kultywary można podzielić także pod względem kolorystycznym. Wygląda to następująco:

• białe – Zentedeschia „Albomaculata”;
• różowe – Z. „Crystal Blusch”, „Captain Romance”;
• żółte – Z. „Captain Tenders”, „Black Magic”;
• łososiowe – Z. „Cameo”;
• pomarańczowe – Z. „San Remo”;
• czerwone – Z. „Scarlet Pimpernel”;
• ciemnobordowe i czarne – Z. „Schwarzwalder” lub „Black Star„;
• odmiany dwukolorowe – „Green Goddes” (biało-zielone), „Mango” (żółto-pomarańczowa).

Kalla aetiopica — najstarszy przedstawiciel kalii

Gatunek ten znany jest ze swoich długich pędów z biało-żółtymi kwiatostanami w kształcie trąbki. Od wielu lat używana jest do tworzenia wiązanek pogrzebowych, choć ostatnio traci na popularności. Charakteryzuje się gęstym ukwieceniem o wysokości 60-80 cm. W doniczkach kwitnie od lutego do maja. Naturalnie występuje w południowej Afryce, gdzie obrasta tereny błotniste i obsychające.

W domowych warunkach również wymaga czasowego przesuszenia, które powinno być zapewnione po okresie kwitnięcia. Odradza się w sierpniu i wypuszcza nowe liście. Kłącze należy przesadzić wówczas do nowego podłoża i systematycznie nawadniać. Jesień i zima to okres najintensywniejszego wzrostu rośliny. Kalla aetiopica rozwija się najlepiej w temperaturze 12-15° C, co zapewnić jej może weranda.

Kalia — wymagania

Kalie to rośliny trudne w uprawie. Preferują ciepłe, jasne nasłonecznienie. Gleba powinna mieć neutralne pH, czyli powinna być lekka i porowata o umiarkowanej wilgotności. Przygotowując podłoże, warto zmieszać torf i kompost w stosunku 1:3. Dla optymalnego wzrostu cebulki powinny być sadzone na głębokość 6-10 cm. Pozostałe wytyczne różnią się dla roślin w doniczkach i tych ogrodowych.

Kalie doniczkowe nie powinny być wystawiane na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Źle reaguje na ekstremalnie wysokie temperatury.

W czasie kwitnienia (grudzień-kwiecień) wymaga częstego podlewania i nawożenia. Po przekwitnięciu przechodzi w stan spoczynku, trwający około dwóch miesiące. Przez ten okres wymaga niższej temperatury, 13-16° C, i coraz mniej wody. Po spoczynku (początek lipca) roślina może wrócić do normalnej temperatury i być wystawiona na balkonie lub w ogrodzie w donicy. Od tej pory, aby ją pobudzić, należy systematycznie podlewać i nawozić. Do domu przenosimy pod koniec września. Warto w tym czasie dodać do podłoża torfu. Do grudnia preferowane jest, aby temperatura była utrzymana w okolicach 10° C.

Na warunki ogrodowe odpowiedni jest gatunek kalla aetiopica. Nasadzanie do gruntu można rozpocząć już po przejściu pierwszych przymrozków. Kluczowe jest częste podlewanie, aby zapewnić wysoką wilgotność gleby. Kwitnięcie rozpoczyna w czerwcu, a gdy przekwitnie (okolice września), zaprzestajemy jej podlewania. Kiedy liście zaczynają brązowieć, powinniśmy przesadzić kalię do doniczki i umieścić w chłodnym, jasnym pomieszczeniu. W ciepłe pomieszczenia lub na osłonięty balkon może wrócić dopiero w styczniu. Po zakończeniu zimowania (maj) roślina wraca do gruntu.

Kalia — podlewanie

Podłoże kali powinno być niezbyt wilgotne w okresie spoczynku. Ilość płynów należy zwiększać w chwili pojawienia się nowych pędów. Lekko wilgotna gleba powinna być utrzymana, aż do pełnego rozwinięcia się liści.

W miesiącach zimowych tj. październik-luty, zmniejszamy ilość wody, jaką podlewamy roślinę. Od marca natomiast zwiększamy częstotliwość podlewania. Możliwe jest, aby od czasu do czasu zrosić liście, ale pamiętajmy, by nie dopuścić do zalania płatka i kolby rośliny. Zraszane liście powinny również wpierw wyschnąć przed wystawieniem na słońce.

W celu lepszego drenażu ziemi, na dno doniczki układamy warstwę keramzytu. Doniczki nie powinno trzymać się w osłonce, do której spływa i zatrzymuje się woda. Korzenie są wtedy narażone na gnicie. Najlepszym rozwiązaniem jest używanie podstawki z której, nadmiar płynów wylewamy.

Kalia — pielęgnacja i nawożenie

Pielęgnacja kwiatu może początkowo wydawać się trudna i zawiła. Nawożenie powinno rozpocząć się w ciągu kilku tygodni od zauważenia nowych pędów. Nadaje się do tego zwykły uniwersalny nawóz, przeznaczony do kwiatów kwitnących. Po pojawieniu się pąków przechodzimy na nawóz bogaty w potas. Z racji, że kalia lubuje się w glebach żyznych, warto od czasu do czasu uzupełniać podłoże torfem i kompostem.

Niestety kalie są podatne na zgniliznę kłączy, która szybko się rozprzestrzenia. Chore rośliny należy jak najszybciej usunąć, a najlepiej spalić. Objawem wskazującym chorobę, jest pojawienie się u podstaw łodygi brązowych plam. Przechodzą następnie na korzenie i kłącza. Najbardziej podatne na infekcje są rośliny posadzone do gruntu, gdzie ma się mniejszą kontrolę nad stanem wilgotności ziemi.

Kalia — przesadzanie

Przesadzanie najlepiej wykonać pod koniec sierpnia do początku września. Przesadzamy roślinę, używając do tego mieszanki ziemi o większym stężeniu torfu niż wcześniej. Optymalną doniczką będzie ta o średnicy 15-20 cm. Jeśli w jednej doniczce chcemy umieścić większą ilość roślin, należy wybrać większą średnicę. Zapewni ochronę przed szybkim przenoszeniem się chorób grzybiczych i bakteryjnych. Dodatkowo zapewnia swobodny wzrost. Przesadzanie nie jest konieczne do częstego wykonywania. Ma jedynie na celu dać roślinie przestrzeń do rozwoju.

Kalia — rozmnażanie

Podczas przesadzania możemy podzielić świeżo rozwijające się kłącza, aby rozmnożyć roślinę. Kłącza rozwijają się z cebulek matecznych, a odcięcie ich nożem jest najlepszym na to sposobem. Każda część powinna mieć dwa pąki, które gwarantują dalszy rozwój rośliny. Rozczłonkowane porcje należy posypać sproszkowaną siarką, która ma działanie grzybobójcze. W takim stanie zostawiamy na 2-3 dni, aby obeschły. Świeże bulwy sadzi się następnie w 10 cm doniczkach.

Rozmnażanie nie jest trudnym procesem. Na uwadze trzeba mieć natomiast, że w pierwszym roku, roślina taka nie zakwitnie. Jedynym elementami, który wzrośnie to liście. Pojawienia się kwiatostanu należy wyczekiwać po dwóch latach – przez ten okres roślina wzmacnia i rozbudowuje kłącza.

Należy pamiętać, że cantedeskie są bardzo toksycznymi roślinami, a ich sok działa na skórę drażniąco. W celach pielęgnacyjnych należy uprzednio zabezpieczyć dłonie rękawiczkami. W trakcie rozcinania nie dopuszczaj, aby dostęp do cebulki miały dzieci lub zwierzęta. Bezpośrednia styczność z sokiem grozi zatruciem pokarmowym.

Kalia — zastosowanie

Kolorowe kwiaty zentedeschia można wykorzysta do upiększania altan w miesiącach wiosennych i letnich. Kalla zantedeschia cameo nada swym delikatnym łososiowym kolorem, nieco romantycznego nastroju. Zdobią efektownie rabaty. Zentedeschia lavender gem doskonale wkomponuje się w pobliżu grzędy z lawendą. Podbije dodatkowo ich intensywny kolor i nada prowansalskiej świeżości. Zimą uświetnią wnętrza, zwłaszcza te nowoczesne, do których pasują odmiany ciemnobordowe. Czarne kwiaty zdecydowanie dodadzą ekstrawagancji i kunsztu.

Kalie utrzymują się po ścięciu do 2-3 tygodni. Czyni z nich idealną opcją do bukietów. Cantedeskie są od wielu lat używane w wieńcach pogrzebowych. Jednak jej trwałe, białe warianty stają się coraz bardziej popularne w dekoracjach ślubnych. Modne są wazony zdobiące stół pary młodej, jak i w formie bukiety ślubnego.

Nieco abstrakcyjnym może wydawać się ich spożywanie. Jest to natomiast powszechne w przypadku odmiany kalli aetiopici. Jej młode liście po ugotowaniu nadają się do jedzenia. Kłącza w krajach afrykańskich przerabiane są na paszę dla bydła.

Zastosowanie znalazły w medycynie niekonwencjonalnej. Afrykańscy medycy wykonują z niej kataplazmy. Są to gorące i wilgotne okłady w formie wypełnionego woreczka. Zaradzają nimi na obtarcia, oparzenia, płytkie rany czy ukąszenia owadów. Są też popularnym środkiem w leczeniu artretyzmu i reumatyzmu.

Cantedeskia — gdzie kupić?

Latem kwitnące okazy można zakupić bezproblemu w kwiaciarniach. Wiosną sklepy ogrodnicze oferują cebulki, które również możemy kupić internetowo. W pełni kwitnący gatunek kalli aetiopici jest dostępny w ofercie sklepów ogrodniczych wczesną wiosną.

Odmiany takie jak kalia zantesdeschia chianti czy kalia zaentedeschia cameo są kultywarami. Wyraźnie odmienne cechy mogą wpływać na większą cenę.